WIERSZ MIESIĄCA

Majowy „Wiersz Miesiąca” to utwór Bolesława Leśmiana. Poeta jest przekonany o tym, że sło­wo nabiera wartości kiedy tra­fia do za­in­te­re­so­wa­ne­go od­bior­cy. Uko­cha­na pod­mio­tu li­rycz­ne­go jest przy­kła­dem ide­al­ne­go słu­cha­cza. Uważ­nie przyj­mu­je sło­wa part­ne­ra, dzię­ki cze­mu od­kry­wa peł­nię ich zna­cze­nia. Autor przed­sta­wił wy­jąt­ko­wą re­la­cję mię­dzy dwoj­giem za­ko­cha­nych lu­dzi. Para
ro­zu­mie się  bez słów, ko­bie­ta wie co ma na my­śli jej uko­cha­ny, na­wet je­śli on nie po­tra­fi tego wy­ra­zić – to się nazywa porozumienie dusz.

            Bolesław Leśmian uro­dził się w War­sza­wie. Część źró­deł po­da­je, że przy­szedł na świat w roku 1877, sam Le­śmian wska­zy­wał rok 1878, na­to­miast pły­ta na­grob­na na Cmen­ta­rzu Po­wąz­kow­skim po­da­je rok 1879. Jego praw­dzi­we na­zwi­sko brzmia­ło Le­sman. Zmie­nił je za­pew­ne za radą swe­go wuja – An­to­nie­go Lan­ge­go, kry­ty­ka, po­ety i no­we­li­sty. We­dług in­nej wer­sji do „spo­lsz­cze­nia” na­zwi­ska miał na­kło­nić pi­sa­rza Fran­ci­szek Fi­szer – le­gen­da cy­ga­ne­rii okre­su mo­der­ni­zmu i lat II Rze­czy­po­spo­li­tej.

            Pierw­sza faza twór­czo­ści Leśmiana po­zo­sta­je pod wpły­wem do­bre­go przy­ja­cie­la – zwo­len­ni­ka
i apo­sto­ła mo­der­ni­zmu Ze­no­na Prze­smyc­kie­go. Wła­śnie na ła­mach re­da­go­wa­ne­go przez Mi­ria­ma pi­sma „Chi­me­ra” pu­bli­ko­wał swe tek­sty. W roku 1911 po­eta współ­za­kła­da Te­atr Ar­ty­stycz­ny w War­sza­wie,
w któ­rym rów­nież re­ży­se­ru­je. Po­wsta­ją tzw. dra­ma­ty mi­micz­ne: „Pierrot i Kolombina” i „Skrzypek opętany”. W tych sztu­kach Le­śmian na­wią­zy­wał do teatru Grecji antycznej oraz do mimu rzym­skie­go, usu­wa­jąc sło­wo na rzecz ge­sty­ku­la­cji ak­to­rów.

            Pierw­szy zbiór po­ezji „Sad rozstajny”   ukazał się  w roku 1912, jed­nak nie wzbu­dził zbyt du­że­go za­in­te­re­so­wa­nia czy­tel­ni­ków ani kry­ty­ki. Rok przed wy­bu­chem I woj­ny świa­to­wej wydane zostały  „Klechdy Sezamowe” – ory­gi­nal­ne in­ter­pre­ta­cje orien­tal­nych ba­śni i opo­wie­ści. W krę­gu fan­ta­zji i ba­śni po­zo­sta­ją też „ Przygody Sindbada Żeglarza” oraz „Klechdy polskie”. Po wy­bu­chu woj­ny twór­ca za­miesz­kał w Łodzi, gdzie peł­nił obo­wiąz­ki kie­row­ni­ka li­te­rac­kie­go Te­atru Pol­skie­go. Szer­sze za­in­te­re­so­wa­nie po­ezją i samą po­sta­cią Bo­le­sła­wa Le­śmia­na po­ja­wia się po mia­no­wa­niu go na człon­ka nowo po­wo­ła­nej przez Pre­zy­den­ta RP Pol­skiej Aka­de­mii Li­te­ra­tu­ry (1933).

            Ele­men­ty ba­śnio­we i fan­ta­stycz­ne za­czerp­nię­te z folk­lo­ru i po­ezji lu­do­wej oraz zmy­sło­wy kon­kret sta­ją się w twórczości poety two­rzy­wem re­flek­sji me­ta­fi­zycz­nej i eg­zy­sten­cjal­nej. Czło­wiek jest two­rem ułom­nym, roz­pię­tym mię­dzy na­tu­rą a kul­tu­rą. Słyn­na jest in­wen­cja sło­wo­twór­cza Le­śmia­na i jego kre­acyj­ne opi­sy przy­ro­dy. Od­no­wił rów­nież pol­ską li­ry­kę oso­bi­stą m.in. erotyk.

            Dzie­ła Bo­le­sła­wa Le­śmia­na, cho­ciaż od­osob­nio­ne na tle jemu współ­cze­snych twór­ców pol­skich, łą­czą się wie­lo­ra­ko z folk­lo­rem, tak pol­skim jak i sło­wiań­skim oraz pol­ską tra­dy­cją po­etyc­ką.  Czer­piąc
z utwo­rów lu­do­wych oraz daw­nych mi­strzów, po­eta wpro­wa­dzał neo­lo­gi­zmy i neo­se­man­ty­zmy opar­te na mo­wie sta­ro­pol­skiej i gwa­rze lu­do­wej, ze­spa­lał też ba­śnio­wą fan­ta­sty­kę i gro­te­skę z sen­su­al­ną ob­ser­wa­cją kon­kre­tu, zwłasz­cza przy­ro­dy. Bu­do­wał w ten spo­sób styl po­etyc­ki wi­zyj­ny i re­ali­stycz­ny jed­no­cze­śnie. Wy­ra­zem in­wen­cji po­etyc­kiej było od­no­wie­nie tra­dy­cyj­nych form li­ry­ki oso­bi­stej na­ce­cho­wa­nej ero­tycz­nie oraz li­ry­ki ele­gij­nej, a obok tego ukształ­to­wa­nie no­we­go typu bal­la­dy o lu­do­wej sty­li­za­cji oraz po­ema­tu ba­śnio­wo-fi­lo­zo­ficz­ne­go.  

            Bolesław Leśmian zmarł w Warszawie w 1937 roku. Po II woj­nie świa­to­wej za­in­te­re­so­wa­nie twór­czo­ścią Bo­le­sła­wa Le­śmia­na prze­ży­ło swój re­ne­sans, uka­za­ły się wy­da­nia utwo­rów za­po­mnia­nych i roz­pro­szo­nych (Utwory rozproszone, 1962), po­wsta­ły licz­ne pra­ce na­uko­we oraz re­la­cje wspo­mnie­nio­we.

Archiwa
Archiwum
Maj 2024
P W Ś C P S N
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
Ostatnie wpisy