Ze zbiorów polskich bibliotek i innych instytucji kultury możesz korzystać nie wychodząc z domu. W dobie tzw. cywilizacji informacyjnej masz dostęp do tych zbiorów on-line. Umożliwi Ci to między innymi strona: fbc.pionier.net.pl Pod tajemniczym skrótem fbc kryje się nazwa Federacji Bibliotek Cyfrowych. Pomocniczą stroną jest Serwis Informacyjny FBC: fbc.pionier.net.pl/pro/
Zasoby informacyjne są stale powiększane i aktualizowane, a dostęp do nich staje się coraz łatwiejszy. Wiele instytucji kultury pracuje nad digitalizacją i udostępnianiem materiałów z zakresu nauki, sztuki i literatury. Tworzone są pełnotekstowe bazy danych, biblioteki i muzea cyfrowe. Zwykle ich zasoby nie są wyświetlane w popularnych wyszukiwarkach internetowych.
Aby ułatwić wyszukiwanie w katalogach bibliotek cyfrowych, powstają ich federacje i zrzeszenia, takie jak polska Federacja Bibliotek Cyfrowych czy ogólnoeuropejska Europeana. Wyszukiwarki na ich stronach pokazują wyniki
z wielu różnych bibliotek jednocześnie. Na szybkim, globalnym przepływie informacji zyskuje nauka. Sprawia on, że naukowcy mogą skorzystać
z wyników najnowszych badań z całego świata. Serwisy internetowe takie jak EBSCO umożliwiają prenumeratę zagranicznych czasopism naukowych,
a internetowe bibliografie zawartości czasopism ułatwiają wyszukiwanie interesujących nas artykułów.
Za pośrednictwem internetu możemy dowiedzieć się, jak dotrzeć do potrzebnego materiału. Biblioteczne katalogi kartkowe ustąpiły miejsca katalogom on-line. Dzięki nim, nie wychodząc z domu, możemy sprawdzić, czy określona książka jest dostępna w danej bibliotece, na której półce można ją znaleźć i czego dotyczy.
Korzystanie z wszystkich tych zasobów wymaga pewnych umiejętności. Często nie znamy tytułów książek, które poruszają interesujące nas tematy. Można jednak do nich dotrzeć poprzez:
- wyszukiwanie po hasłach przedmiotowych w katalogach bibliotecznych,
- przeszukiwanie bibliografii przedmiotowych dostępnych w internecie lub wydrukowanych w książkach,
- przeglądanie przypisów w artykułach i książkach na pokrewne tematy.
Każde znalezione źródło informacji powinniśmy też właściwie ocenić. Zawsze najważniejszym kryterium wyboru źródła jest jego wiarygodność.
Przy ocenie źródła weź pod uwagę jego:
- wiarygodność,
- aktualność,
- obiektywność,
- łatwość wykorzystania,
- dostępność,
- stopień szczegółowości,
- zrozumiałość.
Niewątpliwie rewolucyjnym postępem w koprzystaniu z różnych źródeł informacji są biblioteki cyfrowe. Jak one działają przeczytasz poniżej.
„Biblioteka cyfrowa (także: internetowa, elektroniczna lub wirtualna) – strona internetowa udostępniająca w Internecie publikacje w formie elektronicznej, takie jak książki, mapy, dokumenty, zdjęcia itp. Nazwą „biblioteka” strony takie nawiązują do klasycznych bibliotek, które wypożyczają książki we własnym lokalu, podczas gdy dostęp do biblioteki cyfrowej zazwyczaj może mieć każdy, wszędzie i zawsze, tj. bez wcześniejszego zapisywania się, z każdego miejsca na świecie (gdzie jest dostęp do Internetu) i o każdej porze dnia czy nocy (z wyjątkiem krótkich przerw na konserwację). Biblioteka cyfrowa może być jednostką „prawdziwej” biblioteki (narodowej, uniwersyteckiej, miejskiej), osobną fundacją, ewentualnie inicjatywą prywatną. Bardzo często dostęp do biblioteki jest bezpłatny, a jej strona internetowa nie wyświetla reklam.”
Niezaprzeczalnym faktem jest , że wszystkie książki zgromadzone w takiej bibliotece są dostępne on-line i możemy je czytać niezależnie od czasu i miejsca — na przykład po wpisaniu w okno wyszukiwania hasła „powstanie warszawskie” otrzymujemy listę książek na interesujący nas temat,
każdą z nich możemy przeczytać na naszym komputerze, tablecie, a także smartfonie.
Coraz więcej książek i innych materiałów publikowanych jest bezpłatnie
w internecie. Nie wszystkie można jednak wyszukać za pomocą Googla, składają się one na tzw. „szary internet”, którego zasoby należy przeszukiwać za pomocą innych narzędzi. Dlatego, niezależnie od przeprowadzonego przeglądu stron internetowych, warto zajrzeć do miejsc takich jak:
- Federacja Bibliotek Cyfrowych — http://fbc.pionier.net.pl
- Serwis Informacyjny FBC – http://fbc.pionier.net.pl/pro/
- Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa — www.wbc.poznan.pl
- Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie — www.buw.edu.pl (tylko część zbiorów publikowana jest w sieci)
- Europeana — www.europeana.eu (ogólnoeuropejski, wielojęzyczny portal poświęcony kulturze, zawiera również publikacje i wybrane czasopisma)
- Google Books — books.google.pl
- Katalog czasopism – katalog.czasopism.pl
Słowniczek:
- przypis: objaśnienie lub uzupełnienie umieszczane na dole strony, na końcu rozdziału lub dzieła. Często zawiera informacje na temat miejsca publikacji cytatów.
- bibliografia przedmiotowa: wykaz publikacji na określony temat. Bibliografie przedmiotowe dołączane są do publikacji naukowych, by przedstawić obszar wiedzy, na którym opierał się naukowiec.
- katalog biblioteczny: zbiór informacji o tytułach, autorach i szczegółach wydania dzieł, jakie posiada biblioteka. Współcześnie coraz częściej jest udostępniany przez internet.
- hasło przedmiotowe: hasło ułatwiające znalazienie dokumentów o podobnej treści. Oznacza się nimi publikacje w katalogach bibliotecznych, aby ułatwić ich wyszukiwanie.
- wiarygodność informacji: stopień, w jakim informacja jest godna zaufania.
- pełnotekstowa baza danych: zbiór dokumentów tekstowych udostępnianych online, zawierająca dokumenty w całości.
- potrzeba informacyjna: informacje wymagane przez danego użytkownika, niezbędne ze względu na cel i okoliczności jego działań. Potrzeba informacyjna prowadzi do rozpoczęcia wyszukiwania informacji.
