Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich obchodzony jest corocznie – 23 kwietnia. Święto ustanowione w 1995 roku przez UNESCO ma na celu promocję czytelnictwa, edytorstwa i ochronę własności intelektualnej prawem autorskim.
Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii, a jego inicjatorem był dziennikarz, wydawca i promotor czytelnictwa Vicente Clavel . W 1926 roku hiszpański król Alfonso XIII podpisał dekret ustanawiający festiwal książki w swoim kraju. Wydarzenie to szybko zdobyło popularność w całej Hiszpanii i krajach hiszpańskojęzycznych. Wprowadzone przedsięwzięcie towarzyszyło hucznie obchodzonemu dniu patrona Hiszpanii –św. Jerzego. Zgodnie z tradycją tego dnia wręczano kobietom czerwone róże – symbol krwi smoka, którego pokonał św. Jerzy. Z czasem kobiety też zaczęły dawać podarunki i były to właśnie książki.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Wydawców wystąpiło do UNESCO z inicjatywą ustanowienia Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich. Konferencja Generalna UNESCO przyjęła odpowiednią rezolucję w Paryżu w 1995 roku.
23 kwietnia to również ważna data dla literatury na całym świecie. W tym dniu, w roku 1616 zmarli: Miguel de Cervantes, William Shakespeare i Inca Garcilaso de la Vega (przy czym datę śmierci Shakespeare’a podaje się według kalendarza juliańskiego, a pozostałych dwóch – według gregoriańskiego). 23 kwietnia to także rocznica urodzin lub śmierci kilku wybitnych pisarzy, między innymi Vladimira Nabokova, Mauricea Druona, Halldora Laxnessa, Josepa Pla i Manuela Mejia Vallejo.
Warto również wspomnieć o Światowym Hymnie Książki tym bardziej, że został on ustanowiony z inicjatywy Polaków w 2016 roku, kiedy to Wrocław został wybrany Światową Stolicą Książki UNESCO. Światowa Stolica Książki to tytuł, który co roku przyznaje UNESCO. Jest to wyróżnienie dla miasta, które ma najlepszy program upowszechniający czytelnictwo i promujący książki. Hymn ma znaczenie symboliczne i jest złożeniem hołdu książce, która jest gwarantem wolności wypowiedzi, narzędziem edukacji i wymiany międzykulturowej. Tekst hymnu, wiersz „Włosek poety” autorstwa Tadeusza Różewicza, mówi właśnie o tym – o roli i sile literatury symbolizowanej przez subtelny, ale jakże istotny głos poety. Muzykę stworzył Jan Kanty Pawluśkiewicz, wybitny i wszechstronny polski kompozytor piosenek oraz muzyki poważnej i filmowej. Tekst utworu przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.
Włosek poety
Poeta to na pewno ktoś
Słuchajcie głosu poety
Choćby ten głos
był cienki jak włos
Jak jeden włos Julietty
Jeśli się zerwie włosek ten
to nasza nudna kula
upadnie w ciemność
Czy ja wiem
albo się zbłąka w chmurach
Słyszycie Czasem wisi coś
na jednym włosku wisi
Dziś włoskiem tym poety glos
Słyszycie
Ktoś tam słyszy
Tadeusz Różewicz
23 kwietnia to nie tylko święto książek i czytelnictwa, ale też dzień praw autorskich. Zarówno pisarze, jak i wydawcy wiedzą, że bez nich rynek książki pewnie by nie istniał. Co to jest prawo autorskie? Zgodnie z definicją słownikową to „przepisy prawne określające uprawnienia przysługujące autorowi dzieła artystycznego, literackiego lub naukowego”. Oczywiście jest to duże uogólnienie i zagłębiając się w temat sprawa okazuje się bardziej skomplikowana. Na szczęście obecnie prawa autorskiego nie można utracić i większość utworów od momentu powstania jest „z urzędu” chroniona prawami autorskimi.
Prowadzone są liczne kampanie, których celem jest zachęcenie Polaków do czytania. Do udziału w nich angażują się znane, lubiane i cenione osoby publiczne ze świata nauki i kultury. W wyniku jednej z nich „Czytaj! Zobacz więcej” powstały krótkie filmy, do obejrzenia których zachęcamy.
Linki do filmów:
Jak możesz uczcić święto książki? Dobrym sposobem jest podjęcie wyzwania. Na pewno masz własne pomysły, jakie to może być wyzwanie, nie mniej jednak służymy kilkoma podpowiedziami:
Weź książkę i koc, idź na łąkę, do parku, do lasu i czytaj.
Przeczytaj coś na głos, znajomemu dziecku, przyjacielowi, mamie, tacie, rodzeństwu.
Utrwal to na fotografii lub filmie i wyślij na adres b.kursa@zeromskilo.pl lub przez e-dziennik.
Poleć dziś na Facebooku swoim znajomym najciekawszą książkę, którą ostatnio czytałaś/czytałeś. Poproś przyjaciół, by oni Ci coś polecili. Wpis opatrz hasztagiem #ŚwiatowyDzieńKsiążki
Każda udokumentowana Twoja inicjatywa będzie nagrodzona pamiątkowym dyplomem
i oceną z języka polskiego. Relacje z podjętych wyzwaniach prześlij mailem na adres b.kursa@zeromskilo.pl lub przez e-dziennik w terminie do 10 maja br.
